Της Δωροθέας Πέρπερα

Φιλολόγου

Η οικονομική κρίση, ως γενικότερη αρνητική δίνη δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστο ούτε τo ασφαλές καταφύγιο της οικογένειας. Οι στερητικές αλλαγές που έχει επιβάλλει επηρέασαν πρωταρχικά τους γονείς. Αν όχι όλοι, οι περισσότεροι από εμάς βιώνουμε τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης. Κάποια από τις δραματικές αλλαγές που επήλθαν έχει χτυπήσει την πόρτα στον έναν γονιό, αν όχι και στους δύο: ο κίνδυνος απώλειας της εργασίας, η υποαπασχόληση, η μείωση του εισοδήματος, η ανεργία, τα χρέη. Εδώ και αρκετό καιρό οι συζητήσεις των μαμάδων στο δίκτυό μας περιστρέφονται γύρω από την ελληνική οικονομία, την υπερχρέωση των νοικοκυριών, την αβάσταχτη φορολογία κι ένα σωρό από άλλα σχετικά ζητήματα που οδήγησαν στην ανατροπή του στοιχειώδους οικογενειακού τους οικονομικού προγραμματισμού. Οι γονείς ζουν με τους καθημερινούς προβληματισμούς τους που αφορούν το αν θα μπορούν να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές απαιτήσεις της οικογένειάς τους, στις βιώσιμες ανάγκες των παιδιών τους και στα εκπαιδευτικά τους αιτήματα. Η θέση αυτή τους κάνει να νιώθουν άγχος, ανασφάλεια, απογοήτευση, θυμό, ενοχές τους εξαντλεί την υπομονή και συχνά πυροδοτεί εκρήξεις. Παρόλα αυτά πολλοί είμαστε αυτοί οι γονείς που θεωρούμε πως προστατεύουμε το παιδί μας μη ενημερώνοντάς το για την κατάσταση αυτή. Ρωτώντας για να μάθουμε ως γονείς που ανησυχούμε τόσο για το μέλλον των παιδιών μας όσο και για την στάση που χρειάζεται να τηρήσουμε απέναντί τους όσον αφορά την κρίση απευθυνθήκαμε στην κα Γεωργιάδου Ιωάννα, Κοινωνική Κλινική Ψυχολόγο (Msc), Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια στο Κέντρο Σωματικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης, Πορεία Υγείας που μας καθοδηγεί στο να χειριστούμε το θέμα αυτό με προσοχή και αποτελεσματικότητα.

Οι γονείς συνηθίζουμε να χαρακτηρίζουμε το σπίτι ως το χώρο της απόλυτης προστασίας, ως το αντίθετο από την «ζούγκλα» του έξω κόσμου. Από νωρίς θέλοντας να προστατέψουμε την αρτιμέλεια των παιδιών μας τα διδάσκουμε να προσέχουν και να αντιστέκονται δεξιότητες εξαιρετικά χρήσιμες για τη ζωή τους, που μπορεί, όμως, να οδηγήσουν σε αυτοπεριορισμό, αν δεν συνδυαστούν με τις δεξιότητες της προσαρμοστικότητας, του πειραματισμού. Μπορούν, όμως, τα θηρία της «ζούγκλας» να κρατηθούν έξω από την ασφαλή φωλιά; Μπορεί η φτώχεια, ο πόνος, η αγωνία για το αύριο να μην εισέλθουν στην οικογενειακή καθημερινότητα, να κρυφτούν από τα παρατηρητικά παιδικά μάτια; Η απάντηση είναι όχι. Η κρίση δεν είναι μόνο μια πληροφορία και η συναισθηματική της επίπτωση. Η κρίση είναι μια βιωμένη πραγματικότητα που θέλοντας και μη, τη φέρουμε όλοι, την κουβαλάμε στους χώρους που δραστηριοποιούμαστε, στις σχέσεις που συνάπτουμε. Είναι τα παιδιά μας καταδικασμένα να αναπτύξουν παραβατικότητα, συναισθηματική αστάθεια, έλλειψη ιδανικών, και ό,τι άλλο καταμαρτυρείται ως ψυχοκοινωνική συνέπεια της κρίσης; Η απάντηση είναι και εδώ όχι. Μη ξεχνάμε πως εκτός από την κρίση, βιωμένη πραγματικότητα υπάρχει και η ικανότητα για αλλαγή. Ως γονείς δεν μεταφέρουμε μόνο τα σημάδια της κρίσης στην οικογένεια μας, φέρουμε ταυτόχρονα τα αποθέματα της ανθεκτικότητας, της προσαρμοστικότητας που μας κάνουν να επιβιώνουμε στην «ζούγκλα» παρά τους κινδύνους της. Λεκτικά και έξω λεκτικά είμαστε ικανοί να επικοινωνούμε και αυτά τα αποθέματα με τα παιδιά μας, όχι ως αντίβαρο ή θεραπεία της κρίσης αλλά ως τη φυσική διδασκαλία και εξάσκηση στην αυτονομία που αποτελεί καθήκον του γονιού. Είναι βέβαιο πως μεγαλώνοντας και ζώντας μες την κρίση θα αντιμετωπίσουμε, γονείς και παιδιά, συνθήκες προκλητικές, όμως, ακριβώς λόγω αυτού έχουμε την ευκαιρία να αναθρέψουμε εύστροφα, δημιουργικά, δυναμικά και ανθεκτικά παιδιά.