Της Δωροθέας Πέρπερα,

Φιλολόγου

Ως γονείς επιθυμούμε να μεγαλώσουμε παιδιά με δυνατό και ηθικό χαρακτήρα, ώστε να γίνουν ευγενικοί, φιλάνθρωποι, ευγνώμονες και ευτυχισμένοι πολίτες. Ωστόσο, η ατομοκεντρική εποχή στην οποία ζούμε δυσκολεύει το έργο μας ενώ τα παιδιά δεν μένουν ανεπηρέαστα καθώς τα ακούμε καθημερινά να γκρινιάζουν: «δε μου αρέσει αυτό το φαγητό», «θέλω καινούργιο ποδήλατο», «θέλω άλλη μαμά ή μπαμπά που θα μου αγοράζει ό,τι ζητάω», κοκ. Ταυτόχρονα, πολλά από αυτά θεωρούν την προσφορά του δασκάλου, του γονιού, του παππού ως κάτι δεδομένο. Κι ενώ ως γονείς, πιστεύουμε ότι παρέχοντας στα παιδιά μας την κάλυψη των βασικών τους αναγκών θα τα βλέπαμε χαρούμενα, διαπιστώνουμε μια έλλειψη πραγματικής ικανοποίησης. Διαπιστώνεται, λοιπόν, μια σύγχυση στο μυαλό των παιδιών ανάμεσα στα ‘’θέλω’’ και στα ‘’έχω πραγματική ανάγκη’’ και μια μειωμένη παρουσία της έκφρασης του «ευχαριστώ» σε βαθμό που διαφοροποιείται βέβαια ανάλογα με την ηλικία και την ιδιοσυγκρασία τους. Tόσο το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης όσο και η έκφρασή του όμως είναι πολύτιμα στοιχεία της ζωής μας. Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να εκτιμούν όσα έχουν και ως ενήλικες να αναγνωρίζουν πως η ζωή και τα αγαθά της, δεν είναι κάτι δεδομένο. Ένα παιδί χωρίς ευγνωμοσύνη το πιο πιθανό είναι να γίνει ένας νεαρός ενήλικας που «τα θέλει όλα» άκοπα, καθώς νομίζει ότι του οφείλονται.

Ρωτώντας για να μάθουμε ως γονείς απευθυνθήκαμε στην κα Θεοδώρα Τζεράχογλου – Κατσαρού, Κλ. Ψυχολόγο, Ειδ. Δραματοθεραπεύτρια η οποία μας ενημερώνει για το αν διδάσκεται η χρήσιμη αυτή αρετή και από ποια ηλικία δίνοντάς μας κατευθυντήριες γραμμές πλεύσης.

Η προσωπικότητα αποτελεί αναμφισβήτητα το θεμελιώδες χαρακτηριστικό γνώρισμα του καθενός μας. Η διαμόρφωσή της διαπλάθεται σταδιακά και μεταβάλλεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, καθώς έρχεται σε άμεση επίδραση με το εξωτερικό περιβάλλον. Φυσικά, κεντρικός άξονας για τη διάπλαση της προσωπικότητας ενός παιδιού είναι τα όρια. Τι σημαίνει αυτή η λέξη: «Μαθαίνω να λειτουργώ και να συμπεριφέρομαι με βάση τους κανόνες και τα πιστεύω της κοινωνίας μέσα στην οποία μεγαλώνω». Άρα το σπουδαιότερο δώρο ενός γονιού προς το παιδί του, αμέσως μετά την αγάπη είναι να του μάθει την έννοια του ορίου ξεκινώντας από την γέννησή του. Στην εύλογη ερώτηση «μα πως θα διδάξω στο νεογέννητο παιδί μου όρια;» η απάντηση είναι μέσα από την καθημερινότητα, προσαρμόζοντας πάντα τους κανόνες και το πλαίσιο ανάλογα με την ηλικία και το στάδιο ανάπτυξης κάθε παιδιού. Εκμάθηση ορίων, είναι το πρόγραμμα διατροφής και ύπνου ενός νεογέννητου, ο έλεγχος σφιγκτήρων, το σχολείο, κοκ. Ταυτόχρονα είναι πολύ σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε, ακούγοντας ως γονείς το ένστικτό μας, τυχόν αιτίες που οδηγούν σε άσχημες συμπεριφορές, π.χ. κούραση, προβλήματα στο σχολείο ή στο σπίτι που το παιδί δυσκολεύεται να διαχειριστεί, κοκ. Για να μπορέσω να μάθω στο παιδί μου σεβασμό και αλληλεγγύη απέναντι στους άλλους, χρειάζεται πρώτα από όλα να αποτελέσω εγώ ο ίδιος ένα θετικό πρότυπο συμπεριφοράς. Δείχνοντας σεβασμό και προσοχή στο παιδί, ακούγοντάς το πραγματικά όταν μιλάει, χωρίς κριτική, μιλώντας για όλα, με ειλικρίνεια και με απλό τρόπο, το βοηθάω να αποκτήσει αυτονομία και όριο, ενώ παράλληλα συμβάλλω στην προσωπική του ωρίμανση και ενηλικίωση. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι «η μικρότερη πράξη καλοσύνης αξίζει πολύ περισσότερο κι από την πιο μεγάλη πρόθεση».