Της Δωροθέας Πέρπερα, εκπαιδευτικού

Παρόλο που τα τελευταία χρόνια στις πανελλαδικές εξετάσεις πολλοί υποψήφιοι έχουν ως στόχο να περάσουν σε σχολές κοντά στο πατρικό τους σπίτι για να αποφεύγονται τα έξοδα, πολλοί από αυτούς εισήχθησαν σε σχολές εκτός της πόλης διαμονής τους κι άλλοι επέλεξαν να σπουδάσουν εκτός χώρας. Κι ενώ η στιγμή αυτή είναι σίγουρα μια στιγμή χαράς για όλους στην οικογένεια, η αναχώρηση του παιδιού σημαίνει και μια μεγάλη οικογενειακή αναστάτωση.

Σπουδές δε σημαίνει μόνο πρακτικές και θεωρητικές γνώσεις. Οι σπουδές είναι μία συνολική εμπειρία. Μέσα από τις καινούργιες συνθήκες διαβίωσής του, ο φοιτητής θα διευρύνει τους ορίζοντές του, θα ανεξαρτητοποιηθεί και θα αποκτήσει δεξιότητες που θα εξελίξουν τη συναισθηματική και πνευματική του ανάπτυξη. Αυτός ο αποχωρισμός, λοιπόν, που φαντάζει ανησυχητικός στην αρχή για το νέο, στην πορεία αποδεικνύεται σημαντικό γι’ αυτόν εφόδιο.

Οι γονείς από την άλλη στην κρίσιμη μεταβατική αυτή φάση του παιδιού τους που συμπίπτει με τη φοιτητική ζωή, ανησυχούν για το άγνωστο που ακολουθεί. Αν και θεωρητικά ένα παιδί 18 ή 19 ετών είναι ενήλικας, για να φτάσει στην πνευματική και συναισθηματική ωριμότητα, χρειάζεται ακόμη αρκετό χρόνο. Ακόμα και αν αρχικά συνήθως οι γονείς ακολουθούν το παιδί τους για να το «τακτοποιήσουν» εκεί όπου πρόκειται να σπουδάσει και ο χρόνος που περνούν μαζί για να βρουν το σπίτι, να διαλέξουν τα έπιπλα και να εξερευνήσουν τη νέα γειτονιά δημιουργεί γλυκές και όμορφες αναμνήσεις, διώχνει το άγχος και ενισχύει τους οικογενειακούς δεσμούς, ο γονιός δε χάνει τον γνωστό κόμπο που νιώθει στο στομάχι του. Ναι μοιάζει με τότε που χτύπησε το κουδούνι και δειλά δειλά το παιδί του του άφησε το χέρι και έφυγε για να ζήσει μόνο την πρώτη του μέρα στο σχολείο. Ακόμη κι αν κάποτε ένα δεύτερο παιδί περιμένει πίσω, η επιστροφή στη νέα καθημερινότητα δεν είναι πάντα εύκολη.

Στο αν είναι φυσιολογικές οι αγωνίες και οι φόβοι των γονιών και στο τι πρέπει να προσέχουν στη συμπεριφορά τους προς στα παιδιά τους, ώστε να κυλήσει ομαλά αυτή η χρονική περίοδος και για τις δυο πλευρές, γονιό και φοιτητή, μας απαντά η συντοπίτισσά μας ψυχολόγος κ. Μαρία Τόπα.

Είναι παρατηρημένο πως η αλλαγή εκπαιδευτικής βαθμίδας στη ζωή ενός παιδιού παίζει καθοριστικό ρόλο, όχι μόνο στο ίδιο το παιδί, αλλά και στους γονείς του. Η μετάβαση από το σπίτι στον Παιδικό Σταθμό ή στο Νηπιαγωγείο, από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό κ.ο.κ. εγείρει θέματα προσαρμογής, αυτονομίας, κοινωνικοποίησης σχεδόν πάντα, όπως και μια ανησυχία από τη μεριά των γονέων αλλά και όσων ασχολούνται με τη φροντίδα του για το αν το παιδί τους θα τα καταφέρει να έχει μια σχετικά ομαλή μετάβαση.

Η μετάβαση από το σχολείο στο πανεπιστήμιο ή σε μια οποιαδήποτε άλλη σχολή και κυρίως εκτός της πόλης, όπου το παιδί διέμενε, σηματοδοτεί για το ίδιο αλλά και για τους γονείς του μια τεράστια αλλαγή.

Οι αγωνίες που βιώνουν οι γονείς είναι εντελώς φυσιολογικές. Όλοι οι γονείς θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους, να εξελίσσονται ομαλά και να μη διατρέχουν οποιονδήποτε κίνδυνο. Και οι ίδιοι, όμως, καλούνται μετά από πολλά χρόνια να αντιμετωπίσουν μια καθημερινότητα τελείως διαφορετική, χωρίς τα παιδιά. Πολλοί γονείς αναφέρουν πως νιώθουν μοναξιά, το σπίτι μοιάζει πλέον έρημο και δεν είναι λίγες εκείνες οι περιπτώσεις που το ζευγάρι πια έρχεται αντιμέτωπο με τα δικά του «θέματα» που φαίνεται πως είχε αφήσει στην άκρη για πολύ καιρό.

Σε αυτές τις περιπτώσεις καλό είναι οι γονείς να μπορέσουν να διαχειριστούν το άγχος και τις φοβίες τους και να παραμείνουν διακριτικά στο παρασκήνιο αφήνοντας χώρο στο παιδί τους να δοκιμάσει, ακόμη και αν απογοητευτεί ή αποτύχει σε κάποιες περιπτώσεις. Με αυτόν τον τρόπο βοηθούν στην ενδυνάμωσή του και στην ανάπτυξη της αυτονομίας του. Πια έχουνε να συνεργαστούν με έναν ενήλικα και όχι με ένα παιδί. Θα πρέπει με άλλα λόγια οι γονείς να συμβουλεύουν το παιδί τους να βρίσκει το ίδιο τη λύση στα προβλήματα που ενδεχομένως το απασχολούν παρά να παρεμβαίνουν και να επιλύουν οι ίδιοι τις καταστάσεις.

Τα παιδιά μεγαλώνουν και φεύγουν, ανοίγουν τα φτερά τους και πετούν μόνα τους. Το αντίθετο αντιβαίνει τους νόμους της φύσης και της εξέλιξης! Ας κρατούν, λοιπόν, τις αποστάσεις και παράλληλα ας είναι εκεί για οποιοδήποτε σοβαρό πρόβλημα.

Κανείς δεν είπε πως είναι εύκολο να είσαι γονιός. Η αγάπη έχει και όρια, όμως, τα οποία πρέπει να κρατούν για το καλό των παιδιών τους.