Το προαύλιο δεν είναι απλά ένας χώρος για παιχνίδι. Είναι μια μικρή κοινωνία. Κι εκεί τα παιδιά, μακριά από τα όρια της οικογένειας και το αυστηρό πλαίσιο της τάξης, μπορεί να δείξουν το πιο σκληρό πρόσωπό τους.  Όχι γιατί τα παιδιά είναι σκληρά. Αλλά γιατί δεν έχουν αναπτύξει ακόμα τις κοινωνικές δεξιότητες των μεγάλων, γιατί δεν έχουν ακόμα ξεκάθαρη αντίληψη του τι είναι σωστό και τι λάθος ή γιατί, πολύ απλά, θέλουν να δοκιμάσουν τη δύναμή τους.

Τι πρέπει να ξέρεις: 

Τα παιδιά έχουν την τάση να ενοχλούν, να καταπιέζουν και να απορρίπτουν οποιοδήποτε παιδί αντιλαμβάνονται πως για κάποιο λόγο είναι σε θέση αδυναμίας. Συνήθως, την αρχή κάνει ένα παιδί που έχει τη θέση του αρχηγού στην ομάδα και οι άλλοι το ακολουθούν ή αποδέχονται τη συμπεριφορά του.

Ακόμα και τα κορίτσια, που σπάνια εκφράζουν επιθετικότητα με τη μορφή φυσικής βίας, μπορεί να είναι σκληρά, πληγώνοντας τους άλλους με τα λόγια ή ένα περιφρονητικό βλέμμα ή απλώς γυρνώντας την πλάτη τους.

Να θυμάσαι ότι επειδή το παιδί ίσως δεν σου πει ότι έχει πέσει θύμα αποκλεισμού ή εκφοβισμού, είναι σημαντικό να μπορείς να αναγνωρίσεις τα σημάδια, ιδιαίτερα αν έχεις παρατηρήσει ότι ξαφνικά απομονώνεται και προτιμά να παίζει μόνο του, δείχνει αγχωμένο κι άκεφο κάθε πρωί πριν φύγει για το σχολείο, βρίσκει δικαιολογίες για να μην πάει σχολείο, είναι οξύθυμο ή νευρικό.

• Να αποφύγεις μια δραστική επέμβαση όπως αλλαγή σχολείου ή απειλητικό τόνο απέναντι στα άλλα παιδιά.
• Να ενημερώσεις τον εκπαιδευτικό και να συζητήσεις μαζί του για το αν πραγματικά υπάρχει πρόβλημα.
• Να το μάθεις πώς να βάζει μόνο του όρια στη συμπεριφορά των άλλων, όταν το ενοχλούν, με φράσεις όπως: «Άσε με ήσυχο» ή «Μην με ενοχλείς».
• Να ενισχύσεις τις φιλίες του με παιδιά από το σχολείο, φέρνοντάς τα πιο συχνά σε επαφή εκτός σχολείου.
• Να βοηθήσεις το παιδί σου να καταλάβει ότι δεν πειράζει αν δεν κερδίζει την αποδοχή όλων.
• Να το ενθαρρύνεις ν’ αποδεχτεί τις διαφορές ή τις ιδιαιτερότητές του και να καταλάβει ότι η μοναδικότητα του καθενός είναι ένα στοιχείο που του δίνει αξία.
• Να το ενθαρρύνεις να κάνει φίλους από διαφορετικούς κύκλους (οικογενειακοί φίλοι, γείτονες, συγγενικό περιβάλλον, κ.λπ.) κι όχι μόνο από το σχολείο.
• Να φροντίσεις να ξεκινήσει ένα ομαδικό σπορ, έτσι ώστε να νιώσει πώς είναι να είναι ενσωματωμένο σε ομάδα.
• Να το προτρέπεις να συνεχίζει την προσπάθεια σε κάτι που το δυσκολεύει, αντί να τα παρατάει και να εγκαταλείπει.
• Να το μάθεις να στρέφεται σε σένα ή στο δάσκαλό του για να μοιραστεί το πρόβλημά του.
• Να απευθυνθείς στον ειδικό αν και ο εκπαιδευτικός συμφωνεί ότι το παιδί εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στις συναναστροφές του.
• Στην περίπτωση που έχεις παρατηρήσει ότι το παιδί σου έχει την τάση να εξαιρεί παιδιά από την παρέα ή είναι χειριστικό, έχεις υποχρέωση να συζητήσεις μαζί του για την άδικη συμπεριφορά του.

Υποψήφια θύματα αποκλεισμού μπορεί να είναι:

Οποιοδήποτε παιδί με κάποια ιδιαιτερότητα, που το διαφοροποιεί έστω και λίγο από τα υπόλοιπα, π.χ. πολύ ψηλό ή πολύ κοντό, παχύ, με γυαλιά, ξενικής καταγωγής, πολύ καλός ή πολύ αδύνατος μαθητής κ.λπ.

Παιδιά ευαίσθητα που αντιδρούν στα πειράγματα πιο έντονα, π.χ. θυμώνουν, κλαίνε, ή απομονώνονται.

Παιδιά με χαμηλή αυτοπεποίθηση, ντροπαλά ή εσωστρεφή.

Της Φλώρας Κασσαβέτη – fthis.gr , με τη συνεργασία του εκπαιδευτικού Λάμπρου Γκρέκα.