Κριτική της ποιητικής συλλογής «Αυτογνωσίας Κάλεσμα» της Ελένης Γιαννούκου
H βραβευμένη ποιητική συλλογή της πρωτοεμφανιζόμενης στα ελληνικά γράμματα Ελένης Γιαννούκου, «Αυτογνωσίας Κάλεσμα», των εκδόσεων Όστρια εξετάζει ελκυστικά θέματα ,όπως είναι η αγάπη, η φιλία, οι ανθρώπινες σχέσεις και η αναζήτηση της αυτογνωσίας και της εσωτερικής γαλήνης. Η συλλογή αποτελείται από 30 ποιήματα, τα οποία δανείζονται χαρακτηριστικά γνωρίσματα ,στίγματα της υπερρεαλιστικής γραφής. Παρατηρούμε τη συνειρµική εκδίπλωση των νοημάτων, την αυτόµατη γραφή την ελευθερία στίχου και τον θρυμματισμό του που εξυπηρετεί την αναλογία της ατμόσφαιρας ποιήματος και του ψυχισμού της ποιήτριας . Διανθίζεται από τα εκφραστικά σχήματα της μεταφοράς ,του διασκελισμού ,της κυρίαρχης αποστροφής προς τους ακροατές των λόγων: Παραδεξου,Υποτάχθηκες,Πιάσε…
Από τις πρώτες κιόλας αναγνώσεις καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για ποίηση βιωματική ,χαμηλόφωνη, με διακριτικό λυρισμό και κοινωνικό προβληματισμό. Με μια απαισιοδοξία που δεν αποποιείται την τρυφερότητα και την προσδοκία μέσα από την παραδοχή. Διακριτική και χαμηλόφωνη πλην όμως ποιοτική και διεισδυτική ποίηση.
Ήδη ο τίτλος του έργου μας προϊδεάζει ευχάριστα για το τι θα ακολουθήσει. Τα ποιήματα εστιάζονται στην ταυτότητα, το εγώ, την αυτοπεποίθηση, την ανασφάλεια και την προσωπικότητα. Οι τίτλοι δε των ποιημάτων βρίσκονται, λες, σε έναν διάλογο μεταξύ τους από τη μια ο Μάταιος Κόπος , η Έλλειψη Επικοινωνίας, Του Χρόνου Το Ξεχείλισμα ,το Πνιγμένο ‘Όνειρο κι από την άλλη το Αγάπης Γέννηση .Κάνουν αβίαστα ξεκάθαρη την πορεία του ποιητικού υποκειμένου προς την αναζήτηση της προσωπικής ολοκλήρωσης μέσω των στιχουργικών κειμένων που διαθέτουν νοηματική αυτοτέλεια. Το ποιητικό εγώ /υποκείμενο ταυτίζεται με την ποιήτρια και υπάρχει η νοερή παρουσία ενός «Εσύ», είτε ως alter ego της δημιουργού ,είτε ως το ποιητικό αντικείμενο ,o αναγνώστης. Η ποιήτρια στέκεται γυμνή μπροστά στον καθρέφτη του αναγνώστη και ο αναγνώστης των ποιημάτων δέχεται ένα κύμα συγκινήσεων και συναισθημάτων.
Δεν έμεινε ανεπηρέαστη η ποίησή της Γιαννούκου από τις φιλοσοφικές της σπουδές. Τα ποιήματα μοιάζουν με φιλοσοφικούς προβληματισμούς πάνω στο διάσημο δελφικό απόφθεγμα «γνώθι σαυτόν».Το συγκεκριμένο παράγγελμα παραπέμπει στη γνώση του εαυτού, του εγώ, των διαθέσεων, των ικανοτήτων, των δυνατοτήτων, των αδυναμιών, των λαθών. Το μόνο πράγμα που μπορεί και πρέπει να ενδιαφέρει τον άνθρωπο, είναι ο ίδιος ο άνθρωπος- αυτό το όν που είναι τόσο κοντά του και όμως τόσο ανεξιχνίαστο . Κοίτα εντός σου ,μάθε να ζυγίζεις την μπόρεσή σου , να “τελειώσεις” την φύση σου μας διδάσκει ο Σωκράτης. Καταπολέμησε τους φόβους σου ,τις απώλειες ,τους πόνους σου, τις διαψεύσεις, τη ματαιοδοξία σου, τις κύριες αιτίες της δυστυχίας σου με σκοπό να γαληνέψεις τη μπόρα της ψυχής σου μας διδάσκει ο Επίκουρος.
Μια αναλογία της στοχαστικής διάθεσης της ποιήτριας θα βρούμε στη ποιητική μας συλλογή. Το κουβάρι της ζωής σου είναι ο πόνος ,η χαρά ,η ηδονή,η λύπη ,ο ‘ερωτας.Το παρελθόν φαντάζει χωρίς νόημα ,όταν κυριαρχεί σ’αυτό η ματαιοδοξία σου.Το ψυχολογικό αδιέξοδο ξεπροβάλλει απειλητικό ,όταν αποφεύγεις την αυτοκριτική.Η αενάως επαναλαμβανόμενη τραγωδία της θνητότητας και της φθοράς,ο θάνατος ,το εφήμερο,η αμαρτία είναι πραγματικότητες.Ο χρόνος καλπάζει αδιάλειπτα. Ο έρωτας είναι το οξυγόνο της ζωής ,ο ήλιος της αυγής. Με κεντρικό γνώρισμα του ποιήματος τα ανθρώπινα διλήμματα :¨σύμβαση ή αφύπνιση, σύγκρουση ή κατανόηση, όνειρα καταπιεσμένα ή όνειρα που ανθίζουν, ολιγοψυχία ή δύναμη ψυχής; Τα διλήμματα ξεπερνιούνται άμεσα. Η αλήθεια ,η αφύπνιση, η θεϊκή αγκαλιά ,το αγνό δέσιμο, η ελευθερία ,η ανταπόδοση ,η ενδοσκόπηση είναι τα θεραπευτικά βέλη στη φαρέτρα του ανθρώπινου ψυχισμού.
Ωστόσο, «το ποίημα δεν γίνεται με ιδέες, αλλά με λέξεις» τονίζει ο Μαllarme (Στεφάν Μαλαρμέ ). Ποίηση σημαίνει νόημα και υλικότητα συγχρόνως .Η Γιαννούκου έχει να επιδείξει και ιδέες και λέξεις. Με γλωσσική άνεση τοποθετεί την έμνευσή της σωστά και με ακρίβεια στις λέξεις ,ώστε αυτές να σχηματίζουν μια σύνθεση που μετατρέπει σε εικόνες τα υπαρξιακής φύσης αιώνια θέματα της ποίησης. Επιδιώκει οι λέξεις των στίχων της να προκύπτουν μέσα από βιώματα για να λάμπουν από ένταση και αλήθεια ζωής. Με λόγο λιτό ,σαφή, λόγιο και μαζί καθημερινό που δημιουργεί έντονες εικόνες . Με ύφος καθημερινής ομιλίας και διαλόγου, άμεσο αλλά και υπαινικτικό ,άλλωστε τα θέματα που αγγίζει αφορούν όλους τους ανθρώπους. Η ποιήτρια, ευαίσθητη στα ερεθίσματα της καθημερινότητας, μπορεί με τη γλωσσική άνεση που τη διακρίνει να μετατρέπει σε μουσικούς στίχους τις ματιές της.
Η Γιαννούκου τιμώντας την παιδεία της, τις προτιμήσεις της και γενικά αυτό που κάνει, παραδίδει μια ποιητική συλλογή στο κοινό, ιδωμένη με ψυχή και πάθος, με ευθύνη και με ενδιαφέρον, με σεβασμό και με αγάπη. Ας μη ρισκάρω άλλο αναλύοντας. Η φιλολογία μπορεί να παρατηρεί προσεκτικά, όχι όμως και να ανταγωνίζεται την ποίηση. Η αξία κάθε καλλιτεχνικού έργου έγκειται στην έντασή του, υποστηρίζει ο Κητς (Τζoν Κητς). Ελπίζουμε ότι η παθιασμένη φωνή της Γιαννούκου θα συνεχίσει να είναι ανήσυχη και αποφασιστική για πολλά χρόνια.
Διαγωνισμός Σεπτεμβρίου 2017,Βαλιτσάκι Μακιγιάζ με Καλλυντικά
Διαγωνισμός Σεπτεμβρίου 2017,Βαλιτσάκι Μακιγιάζ με Καλλυντικά