🌕 Από το όλον στο ἄριστον

📖 Εμπνευσμένο από τον Alan Watts και τον Αριστοτέλη

«The more a person understands, the lonelier they become.»
— Alan Watts, The Wisdom of Insecurity (1951)

«Πᾶσα ἐπιστήμη θεωρητική τοῦ ἀρίστου ἐστίν.»
— Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια

Όσο αναπτύσσεται η νοημοσύνη, τόσο βαθαίνει και η συνείδηση. Και τότε ο άνθρωπος αρχίζει να κατανοεί όχι μόνο τι συμβαίνει γύρω του, αλλά και το γιατί. Αντιλαμβάνεται δηλαδή τα νήματα που συνδέουν τα γεγονότα, βλέπει τις προθέσεις των ανθρώπων και τις δικές του πίσω από τις πράξεις αλλά και τις ανάγκες πίσω από τα λόγια.

Όπως γράφει ο Alan Watts στο The Wisdom of Insecurity, η αληθινή κατανόηση έρχεται όταν πάψουμε να κυνηγάμε την ασφάλεια μέσα σε τυχόν ψευδαισθήσεις και επιφανειακές καταστάσεις και στραφούμε προς την άμεση εμπειρία της ζωής. Η βαθιά κατανόηση της ζωής δεν είναι πάντα εύκολη. Συχνά μας απομακρύνει ήσυχα από όσα θεωρούσαμε οικεία. Όσο περισσότερο κατανοούμε, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να ζούμε μηχανικά όπως οι άλλοι. Η μοναξιά που νιώθουμε δεν είναι τιμωρία, αλλά στάδιο ωρίμανσης και ανάπτυξης.

Ο Αριστοτέλης, στα Ηθικά Νικομάχεια, μιλά για τον άνθρωπο που αναζητά το ἄριστον, το ύψιστο αγαθό· εκείνη την πληρότητα που δεν εξαρτάται από εξωτερικά πράγματα, αλλά από την εσωτερική αρμονία του νου και της ψυχής. Το ἄριστον είναι η κορυφή της ανθρώπινης εξέλιξης, εκεί όπου η σκέψη συναντά τη γαλήνη.

Ο Watts, μέσα από τη φιλοσοφία της ενότητας, και ο Αριστοτέλης, μέσα από τη σοφία του μέτρου, μιλούν τελικά για το ίδιο πράγμα: ότι η αληθινή νοημοσύνη δεν απομονώνει, αλλά καθαρίζει τον δρόμο προς τη βαθύτερη σύνδεση. Η αληθινή κατανόηση της ζωής δεν σε κάνει να απομονώνεσαι, αλλά σε βοηθά να βλέπεις καθαρά και να συνδέεσαι βαθύτερα με τους άλλους και με τον κόσμο γύρω σου.

Η σοφία δεν είναι κοινωνική ανωτερότητα, είναι φυσική κατάσταση της ψυχής. Η κατανόηση δεν σημαίνει ότι είσαι καλύτερος από τους άλλους, αλλά ότι η ψυχή σου είναι σε ισορροπία. Κάποιος που κατανοεί βαθιά τη ζωή μπορεί να φαίνεται μόνος, αλλά στην ουσία επανέρχεται σε μια κατάσταση ενότητας με τα πάντα γύρω του, αυτό που ο Αριστοτέλης ονόμαζε «άριστον» και ο Watts ονόμαζε «Ενότητα του Είναι».

Από τη Δωροθέα Πέρπερα 

📚 Πηγές Έμπνευσης

• Alan Watts, The Wisdom of Insecurity: A Message for an Age of Anxiety (1951)

• Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, Βιβλίο Α΄