Γράφει η φιλόλογος Δωροθέα Πέρπερα

Η ζωή είναι σαν μια Οδύσσεια ένας αγώνας διαρκής ,επίπονος και δύσκολος. Σε αυτόν τον αγώνα της ανθρώπινης ζωής οι επιτυχίες εναλλάσσονται με τις αποτυχίες ,οι μεν διαδέχονται τις δε. Κάπως σοφή πορεία αυτή ,αν σκεφτούμε, πως μια ζωή γεμάτη ευκολίες και ανέσεις οδηγεί μάλλον στην τεμπελιά και τη στασιμότατα. ΄΄Αρχή παντός μεγίστου έργου η αποτυχία’’ αναφέρει ο Αριστοτέλης που σημαίνει πως το άτομο που έχει καλλιεργήσει την ικανότητα να μπορεί να διδάσκεται και από τις αποτυχίες του ,γόνιμα και δημιουργικά ,είναι δυνατό να προσεγγίσει την επιτυχία. Για τον καθένα το μέλλον έρχεται αβέβαιο και άγνωστο. Κι εδώ ακριβώς τίθεται το ερώτημα :πρέπει οι νέοι να ενημερωθούν έγκαιρα γι’αυτό το ‘’παιχνιδι της ζωής’’ κι αν ναι ποιοι είναι αυτοί που θα τους διαφωτίσουν κατάλληλα;
Οι δυσκολίες και οι τυχόν αποτυχίες δεν πρέπει να αποθαρρύνουν το νέο αλλά να τον δυναμώνουν και να τον χαλυβδώνουν για την επιτυχία των όποιων στόχων του. Ο νέος είναι ανάγκη να μάθει νωρίς να ζει αρμονικά τόσο με τις επιτυχίες του όσο και με τις αποτυχίες του. Σε αυτό το κομμάτι έρχεται το χρέος των φορέων κοινωνικοποίησης να συνδράμουν θετικά και δραστικά. Η οικογένεια ,το σχολείο και οι ειδικοί της πολιτείας οφείλουν να προετοιμάσουν γνωστικά και ψυχολογικά το νέο γι΄ αυτή την ανθρώπινη αλυσίδα .
Ως γονείς ,λοιπόν. πώς μπορούμε να νουθετήσουμε το παιδί μας, ώστε να τοποθετείται σωστά απέναντι στον τροχό της ζωής , απέναντι στην επιτυχία και την αποτυχία;
Ας εξηγήσουμε στο νέο πως η επιτυχία, η θετική έκβαση μιας προσπάθειας ,ενός σχεδίου ή ενός στόχου απαιτεί εργατικότητα, υπομονή , αυτογνωσία, θυσίες ,χρόνο, αποφασιστικότητα ,ορθή και καθαρή σκέψη και ευνοϊκές συγκυρίες .Την προσπάθεια να πετύχει θα την εμποδίσουν συχνά δυσκολίες. Οι δυσκολίες είναι κάτι το αναμενόμενο. Όπως, όμως, γράφει ο Καζαντζάκης:’’ Η δυσκολία στάθηκε πάντα στη ζωή ο μέγας ερεθισμός που ξυπνάει και κεντρίζει όλες μας τις ορμές, καλές και κακές, για να υπερπηδήσουμε το εμπόδιο που υψώθηκε ξαφνικά μπροστά μας κι έτσι επιστρατεύοντας όλες μας τις δυνάμεις που αλλιώς θα ύπνωναν ή θα ενεργούσαν σκόρπια και ανόρεχτα ,φτάνουμε κάποτε πολύ-πολύ μακρύτερα απ’ο,τι ελπίζαμε’’. Οι δυσκολίες είναι θαυμάσιες ευκαιρίες για να αναπτυχθεί κανείς.
Ας μιλήσουμε στο παιδί μας για τις αποτελεσματικές και μη αποτελεσματικές διεξόδους από τις αποτυχίες. Θετικός τρόπος αντιμετώπισης της αποτυχίας είναι η ψυχραιμία, η αισιοδοξία ,ο αυτοέλεγχος, η καρτερικότητα ,η θέληση, η αγωνιστικότητα και η νέα απόπειρα .Αντίθετα πρέπει να αποφεύγονται η παραίτηση, η απογοήτευση ,η απελπισία ,η μελαγχολία, η τυφλή πίστη στο τυχαίο .Επιλέγοντας τέτοιους αρνητικούς τρόπους αντίδρασης παρασύρεται συχνότερα ο νέος σε φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας , όπως το αλκοόλ ,τα ναρκωτικά και σε ψυχικές νευρώσεις ,οδηγείται σε επιλογές αδιέξοδα.
Οι νέοι έχουν το μέλλον μπροστά τους και πρέπει να είναι άφοβοι και αισιόδοξοι και να μην μοιρολατρούν . Η εγκατάλειψη του εαυτού μας και η παραίτηση δεν είναι η ενδεδειγμένη στάση σε περίπτωση αποτυχίας.
Να προστεθεί εδώ πως και η επιτυχία είναι κάτι που οφείλει ο άνθρωπος να το διαχειρίζεται με ταπεινοφροσύνη .Το άτομο και ειδικότερα ο νέος οφείλει να αντιμετωπίζει την επιτυχία του με σύνεση .Το να αυτοπροβάλλεται και να κομπάζει με μια νίκη του κανείς δείχνει άνθρωπο χαμηλής αυτοεκτίμησης που δε θυμάται τα δύσκολα βήματα που έκανε ,την ανηφόρα που ανέβηκε και από πόσο χαμηλά ξεκίνησε .Το μέτρο είναι μια ενδεδειγμένη στάση στην νίκη. Γιατί η νίκη διαδέχεται την ήττα κι αυτό είναι μια αλήθεια που πρέπει να γίνει γνώση. Είναι καλό να μην επαναπαυτεί ο νικητής .Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Για να παραμείνει ψηλά θα πρέπει να συνεχίσει τον αγώνα του. Η έπαρση και οι ανόητες επιδείξεις είναι σωστό να αποφεύγονται . Ας μη χάσει ποτέ την αυθεντικότητά του ,τα καλά του στοιχεία ,όσα τον έφτασαν εκεί. Ας θυμάται από που ξεκίνησε και πάντα να επαναφέρει στο νου του τις ήττες και τις αποτυχίες που συνάντησε , γιατί αυτές τον έφτασαν στο σημείο που ήθελε και ενδεχομένως σ’αυτό να βρίσκεται.
Λέγεται ότι κάποτε κάποιος άνθρωπος, θέλοντας να υποβιβάσει τον Τόμας Έντισον, τον εφευρέτη της λάμπας είπε πως έχει αποτύχει 25.000 φορές ,ενώ πειραματιζόταν με μία μπαταρία. Ο Έντισον όμως απάντησε: «Όχι, δεν απέτυχα. Ανακάλυψα 24.999 τρόπους με τους οποίους μία μπαταρία δε λειτουργεί!» . Χάρη στη δική του εφεύρεση, όλα έγιναν πιο εύκολα με το φωτισμό για την ανθρωπότητα. Κάθε αποτυχία για τον Έντισον ήταν μια εμπειρία μάθησης που τον οδηγούσε κάθε φορά πιο κοντά στο στόχο του. Αυτή η στάση του προς την αποτυχία ήταν εκείνο που έκανε επιτυχημένο , τον τόσο παραγωγικό εφευρέτη της σύγχρονης εποχής.
Σε μια εποχή που η έννοια της επιτυχίας είναι σχεδόν ταυτισμένη με την ευτυχία, ενώ αντίθετα η αποτυχία θυμίζει δυστυχία και κατάντια ,ας αντιληφθούμε και ας επικοινωνήσουμε στους νέους πως το πρώτο βήμα για να προχωρήσουμε ,για να ανεβούμε, για να νικήσουμε ,είναι να διδαχτούμε από την αποτυχία, να αναγνωρίσουμε τη σπίθα της ελευθερίας που κουβαλά σχεδόν πάντα μαζί της ,την ελευθερία της αλλαγής ,πως αποτελεί ευκαιρία μάθησης και κίνητρο για δράση.